Obserwacja

Obserwacja rzeczywistości jest wstępnym etapem powstawania teorii ekonomii. Polega ona na celowym, zmysłowym postrzeganiu interesującego nas obiektu badawczego, którym jest szeroko rozumiany proces gospodarowania.

Obserwacja jest czynnością ograniczoną postawionym celem i pomaga w poznaniu konkretnego problemu. Otaczającą nas rzeczywistość analizujemy z pewnego punktu widzenia, wyłaniając z całej masy zjawisk i procesów interesujące nas zależności. Czynność ta nie jest oczywiście pozbawiona subiektywizmu, indywidualnego, często zaskakująco odmiennego postrzegania tych samych kategorii.

Obserwator ma do czynienia nie tylko z zaistniałymi faktami – obiekty badawcze postrzegamy, bowiem w zależności od przyjętych założeń dotyczących sposobu obserwacji. Dysponujemy przy tym już określoną wiedzą, która w praktyce okazuje się bardzo często przyczyną trudnością w oddzieleniu obserwacji od interpretacji. W wyniku obserwacji i wstępnej interpretacji faktów powstają miedzy innymi definicje i klasyfikacje zarówno ze złożoności wspomnianych wyżej procesów, jak i bogactwa zachowań podmiotów gospodarczych w podobnych sytuacjach.

Prawa i teorie ekonomiczne

Teoria ekonomiczna, podobnie jak inne teorie, jest odzwierciedleniem w świadomości społecznej pewnego fragmentu lub całości obiektywnej rzeczywistości gospodarczej. Jest ona uproszczonym wyjaśnieniem tego, jak funkcjonuje gospodarka lub jej fragment. Z metodologicznego punktu widzenia teoria ekonomii stanowi system twierdzeń logicznie i rzeczowo uporządkowanych oraz spełniających przyjęte w niej kryteria. Wartość teorii polega na tym, że wyjaśnia ona przyczyny zjawisk, a czasem umożliwia ich prognozowanie.

Celem ekonomii jest dostarczanie jak najbardziej wiarygodnych teorii dotyczących szeroko rozumianego procesu gospodarowania. Aby teorie te mogły powstać, ekonomiści muszą opisać procesy i zjawiska ekonomiczne oraz wskazać powiązania między nimi. W praktyce często okazuje się to dość skomplikowane.

Wykorzystywane przez ekonomistów metody badawcze składają się z następujących czynności: obserwacja, definiowanie i klasyfikacja, indukcja, dedukcja i weryfikacja.