Ciężar
bezrobocia ujawnia się w czasie pozostawania bez pracy. Daje o sobie znać w
wielu sferach.
1. Bezrobocie jest w
psychologii tzw. Wydarzeniem życiowym, czyli stresującym doświadczeniem, które
powoduje, że jednostka musi zmienić dotychczasowe wzory zachowania, aby
przystosować się do nowej sytuacji. Szczególnie stresujące są wydarzenia, nad
którymi nie mamy kontroli .
Właśnie ten stres
powoduje negatywne zmiany w stanie zdrowia. Psychologowie stwierdzili, że
poczucie wyobcowania, izolacji społecznej, niska kontrola nad wydarzeniami
zwiększa ryzyko zawału serca. Z badań amerykańskich wynika zbieżność wskaźnika
bezrobocia z zaburzeniami sercowo-naczyniowymi, marskością wątroby,
alkoholizmem, chorobami psychicznymi
wreszcie samobójstwami. Bezrobotnych cechuje fatalizm, apatia, obniża
się ich sprawność psychofizyczna. Mają trudności z rozpoczęciem jakiejkolwiek
czynności, koncentracją nad tym co robią. Wykonanie tego, w czym dawniej byli
sprawni teraz sprawia im kłopot, wszystko robią wolniej. Bezrobotni widzą te
zmiany w sobie i to ich dodatkowo stresuje.
2.
Zagrożenie
materialnej egzystencji własnej i rodziny łączy się z destabilizacją życia
rodzinnego. Trzeba ograniczyć i zmienić przyzwyczajenia konsumpcyjne, uporać
się ze świadomością, że bezrobocie ojca przeszkadza w realizacji aspiracji
edukacyjnych dzieci. Bezrobotny czuje się winny temu wszystkiemu, co dzieje się
z rodziną. Szczególnie mężczyźni tracą poczucie własnej wartości i niezależnie
od reakcji rodziny odczuwają utratę
autorytetu. Zmienia się charakter kontaktów z dziećmi i współmałżonkiem.
Rzutowanie własnego złego samopoczucia na rodzinę wzmaga liczbę zachowań
agresywnych.
3. Bezrobocie z punktu
widzenia ekonomicznego i psychologicznego jest stanem przymusowej zależności od
innych. Nie jest to sytuacja normalna dla osoby dorosłej i dlatego może
doprowadzić do zmiany ukształtowanego w ciągu życia obrazu samego siebie.
Bezrobocie wytrąca jednostkę z utartych kolein życia, często rutynowego i może
nieciekawego, ale swojskiego życia, w którym wiadomo jakie wzory zachowań
stosować, aby osiągnąć planowane cele i przenosi w świat nieznany,
nieokreślony. Trzeba sobie od nowa odpowiedzieć na pytanie: kim jestem? Ta
potrzeba samoanalizy, w sytuacji niepewności i frustracji ogromnie uwrażliwia
bezrobotnego na oceny innych ludzi.
Ponieważ byt
materialny bezrobotnego także zależy od innych staje się on podatny na ich
wpływ. To uzależnienie i podatność psychiczna na wpływy ułatwia uleganie
sugestiom grup zdezorganizowanych, nawet przestępczych. Dlatego m. In.
Bezrobotnym potrzebne jest silne wsparcie najbliższego otoczenia, a często
profesjonalna pomoc psychologiczna.
4. Ograniczenia pola
kontaktów społecznych i zaburzenia struktury czasu. Bezrobotni z dnia na dzień
uzyskują ogromną ilość wolnego czasu, z którym nie wiedzą co robić. Kobiety
początkowo odrabiają zaległości domowe, ale w dłuższej perspektywie problem
czasu wolnego ich też dotyczy.
Bezrobotni żyją
wciąż wartościami związanymi ze statusem pracownika i nie potrafią wykształcić
nowego modelu życia, w którym mogliby kształtować swoją tożsamość przez jakieś
zajęcia produkcyjne, kulturalne czy społeczne. Na ogół niskie wykształcenie i
całe dotychczasowe doświadczenie nie przygotowało ich do podnoszenia
kwalifikacji czy aktywności kulturalnej. W rezultacie czas zaczyna „przeciekać
przez palce”. Okazuje się że bezrobotni zmniejszają swoją aktywność we
wszystkich dziedzinach: mniej czytają, mniej udzielają się w życiu rodzinnym.
Ograniczeniu ulegają kontakty towarzyskie, tzw. „bywanie” wymaga rewanżu za gościnność,
prezenty czy rozrywki. Bezrobotnych na to nie stać. Ale najważniejsze jest to,
że sami czując się gorsi, boją się odrzucenia. Wycofują się więc z kontaktów
społecznych, ale to ograniczenie własnej aktywności postrzegają jako bojkot ze
strony środowiska.
Pokonanie tych trudności i racjonalne
zagospodarowanie czasu poprawia samopoczucie, polepsza subiektywną ocenę
jakości życia i satysfakcji z niego. Ale jest to bardzo trudne i w związku z
tym nieczęste.kredyt doradca
